علل، تشخیص و درمان افتادگی واژن چیست؟ [متخصص زنان و زایمان]

افتادگی واژن، که به عنوان پرولاپس واژن شناخته می‌شود، یکی از مشکلات شایع زنان به ویژه در سنین میانه و بالاتر است. افتادگی واژن زمانی رخ می‌دهد که بافت‌های نگهدارنده واژن و عضلات کف لگن ضعیف شوند، به طوری که اندام‌های داخلی نظیر رحم، مثانه، روده یا حتی واژن به سمت واژن فرو می‌روند و به آن فشار وارد می‌کنند. در این مقاله به بررسی علل، علائم، روش‌های تشخیص و درمان این بیماری توسط بهترین متخصص زنان در تهران، دکتر بیتا سجادی پور می‌پردازیم.

علل افتادگی واژن

افتادگی واژن به طور معمول ناشی از ضعف عضلات و بافت‌های کف لگن است که وظیفه نگه داشتن اندام‌های داخلی در مکان‌های صحیح خود را دارند. این وضعیت می‌تواند به علت عوامل مختلفی ایجاد شود:

زایمان‌های طبیعی متعدد

یکی از شایع‌ترین علل افتادگی واژن، تجربه زایمان‌های متعدد است. فشار ناشی از عبور نوزاد از کانال زایمان می‌تواند به عضلات و بافت‌های کف لگن آسیب برساند و باعث ضعف آنها شود. این ضعف به مرور زمان موجب افتادگی واژن و اندام‌های داخلی می‌شود. در باب زایمان طبیعی یا سزارین لینک فوق را بخوانید.

افزایش سن

با افزایش سن و به ویژه در دوران یائسگی، تولید استروژن کاهش می‌یابد. استروژن نقش مهمی در حفظ توناست عضلات و بافت‌های واژن دارد. بنابراین، کاهش این هورمون می‌تواند به ضعف عضلات کف لگن و ایجاد افتادگی واژن منجر شود.

یائسگی

یائسگی می‌تواند تأثیر زیادی بر افتادگی واژن داشته باشد. کاهش استروژن در این دوره منجر به کاهش قدرت و انعطاف‌پذیری بافت‌های واژن و کف لگن می‌شود که احتمال افتادگی واژن را افزایش می‌دهد.

افزایش وزن

اضافه وزن و چاقی می‌تواند فشار اضافی به کف لگن وارد کند. این فشار می‌تواند باعث ضعیف شدن عضلات کف لگن و نهایتاً افتادگی واژن شود.

مشکلات ژنتیکی

برخی از زنان به طور ژنتیکی بیشتر مستعد ضعف عضلات کف لگن و بروز افتادگی واژن هستند. این به معنای آن است که وراثت می‌تواند نقش مهمی در بروز این مشکل داشته باشد.

فشارهای فیزیکی سنگین

فعالیت‌های فیزیکی که شامل بلند کردن اجسام سنگین یا ورزش‌هایی با ضربه زیاد است، می‌تواند فشار زیادی به عضلات کف لگن وارد کند و منجر به افتادگی واژن شود.

یبوست مزمن

یبوست مزمن و زور زدن‌های طولانی‌مدت برای دفع مدفوع فشار زیادی بر عضلات کف لگن وارد می‌کند و می‌تواند موجب افتادگی واژن شود.

بیماری‌ها و جراحی‌ها

برخی از بیماری‌ها مانند بیماری‌های عصبی و برخی جراحی‌ها (مانند برداشتن رحم) می‌توانند منجر به ضعف عضلات و بافت‌های کف لگن شوند و به افتادگی واژن منتهی شوند.

افتادگی واژن چقدر شایع است؟

به گزارش clevelandclinic

Vaginal prolapse is fairly common. More than one-third of females have some type of pelvic area prolapse during their lifetime. You’re more likely to experience vaginal prolapse later in life, especially if you’ve had multiple pregnancies with a vaginal birth.

افتادگی واژن نسبتاً شایع است. بیش از یک سوم زنان در طول زندگی خود به نوعی پرولاپس ناحیه لگن مبتلا هستند. احتمال ابتلا به افتادگی واژن در مراحل بعدی زندگی شما بیشتر است، به خصوص اگر حاملگی های متعدد همراه با زایمان طبیعی داشته باشید.

علائم افتادگی واژن

افتادگی واژن ممکن است در مراحل اولیه به طور کامل قابل مشاهده نباشد و علائم آن تدریجاً ظاهر شود. از جمله علائم شایع این مشکل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حس سنگینی یا فشار در ناحیه لگن: یکی از اولین علائم افتادگی واژن احساس سنگینی در ناحیه لگن است. این احساس می‌تواند در زمان‌هایی مانند ایستادن طولانی یا بلند کردن اجسام سنگین بیشتر شود.
• درد یا ناراحتی در ناحیه واژن یا لگن: بسیاری از زنان گزارش می‌دهند که هنگام برقراری رابطه جنسی یا هنگام ورزش دچار درد یا ناراحتی می‌شوند.
• مشکلات ادراری: افتادگی واژن می‌تواند به مشکلاتی مانند بی‌اختیاری ادرار، نیاز مکرر به ادرار کردن یا احساس تخلیه ناقص مثانه منجر شود.
• اختلالات گوارشی: در برخی موارد، افتادگی واژن می‌تواند موجب مشکلاتی مانند یبوست یا احساس فشار در ناحیه روده شود.
• تغییر در شکل واژن: در موارد شدیدتر، ممکن است واژن به بیرون از بدن بلغزد و تغییراتی در شکل آن ایجاد شود که قابل مشاهده است.

تشخیص افتادگی واژن

برای تشخیص افتادگی واژن، پزشک معمولاً از طریق تاریخچه پزشکی بیمار و معاینه بالینی اقدام می‌کند. در معاینه بالینی، پزشک ناحیه لگن را بررسی کرده و از بیمار خواسته می‌شود تا در موقعیت‌های مختلف (مثل ایستادن یا خم شدن) بدن را تغییر دهد تا میزان افتادگی و فشار وارده بر اندام‌ها مشخص شود.

• آزمایشات تکمیلی: در برخی موارد، پزشک ممکن است برای ارزیابی دقیق‌تر وضعیت بیمار، آزمایشات تکمیلی مانند آزمایشات ادراری (برای بررسی بی‌اختیاری ادرار) یا آزمایش‌های تصویربرداری (مانند سونوگرافی لگن) تجویز کند.

به گزارش my.clevelandclinic

In most cases, your provider can feel a prolapse by inserting a gloved finger in your vagina or upon a visual inspection of the area.

در بیشتر موارد، ارائه‌دهنده شما می‌تواند با قرار دادن انگشت دستکش در واژن یا پس از بررسی بصری ناحیه، افتادگی را احساس کند.

درمان افتادگی واژن

درمان افتادگی واژن به شدت مشکل و وضعیت فرد بستگی دارد. روش‌های درمانی معمولاً شامل درمان‌های غیرجراحی و جراحی هستند.

درمان‌های غیرجراحی افتادگی واژن عبارتست از:

• تمرینات کف لگن (کگل): یکی از موثرترین درمان‌های غیرجراحی برای تقویت عضلات کف لگن، انجام تمرینات کگل است. این تمرینات کمک می‌کنند تا عضلات کف لگن تقویت شده و از افتادگی واژن جلوگیری شود. این تمرینات ساده و بدون نیاز به تجهیزات خاص هستند.
• فیزیوتراپی لگن: در مواردی که مشکل شدیدتر است، فیزیوتراپی متخصص در درمان‌های لگنی می‌تواند به تقویت عضلات و بهبود وضعیت بیمار کمک کند.
• استفاده از دستگاه‌های حمایتی: برخی زنان ممکن است از ابزارهایی به نام “پِسِری” استفاده کنند. پِسِری‌ها دستگاه‌های سیلیکونی هستند که در داخل واژن قرار می‌گیرند و به حمایت از واژن و اندام‌های داخلی کمک می‌کنند.
• تغییرات در سبک زندگی: حفظ وزن سالم و جلوگیری از فشار اضافی به عضلات کف لگن می‌تواند به کاهش علائم کمک کند. همچنین، اجتناب از یبوست و ورزش‌های مناسب نیز توصیه می‌شود.

درمان‌های جراحی افتادگی واژن به شرح زیر است:

اگر درمان‌های غیرجراحی نتوانند علائم را کاهش دهند یا مشکل به شدت پیشرفته باشد، پزشک ممکن است جراحی را پیشنهاد دهد. جراحی‌های متنوعی برای درمان افتادگی واژن وجود دارد که به طور عمده به تقویت یا ترمیم عضلات و بافت‌های کف لگن کمک می‌کنند.

1. جراحی ترمیمی کف لگن: در این جراحی، عضلات و بافت‌های ضعیف شده تقویت یا ترمیم می‌شوند.
2. هیسترکتومی: در برخی موارد که بیمار نیاز به برداشتن رحم دارد، هیسترکتومی می‌تواند بخشی از درمان باشد.
3. لیفت واژن: در این جراحی، واژن بالا برده می‌شود و به موقعیت صحیح خود بازمی‌گردد.

پیشگیری از افتادگی واژن

برای کاهش احتمال ابتلا به افتادگی واژن، رعایت چند نکته ساده مفید است:

• انجام تمرینات کگل به طور منظم
• اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین و ایجاد فشار زیاد بر روی کف لگن
• حفظ وزن سالم و انجام ورزش‌های مناسب
• درمان سریع یبوست و جلوگیری از زور زدن

نتیجه‌گیری

افتادگی واژن یک مشکل شایع است که می‌تواند تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی زنان بگذارد. خوشبختانه با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، می‌توان علائم را کاهش داده و وضعیت فرد را بهبود بخشید. از آنجا که درمان‌های مختلفی برای این مشکل وجود دارد، مشاوره با پزشک متخصص ضروری است تا بهترین روش درمان بر اساس شرایط خاص بیمار انتخاب شود.[/caption]

اطلاعات تماس دکتر سجادی پور