بارداری، یکی از زیباترین و در عین حال حساس‌ترین دوران زندگی زنان است. در این دوران، تغییرات فیزیولوژیکی و هورمونی متعددی در بدن زن رخ می‌دهد که به دلیل پیچیدگی‌های آن، ممکن است با مشکلاتی همراه شود. یکی از خطرناک‌ترین و شایع‌ترین عوارض بارداری، پره‌اکلامپسی است. این بیماری که به عنوان “فرشته مرگ” دوران بارداری نیز شناخته می‌شود، می‌تواند برای مادر و جنین خطرات جدی به همراه داشته باشد. در این مقاله، به بررسی جامع پره‌اکلامپسی، علل، علائم، تشخیص، درمان و پیشگیری از آن توسط متخصص زنان در غرب تهران خواهیم پرداخت. در باب اختلالات هورمونی لینک فوق را بخوانید.
تعریف پره‌اکلامپسی
به گزارش mayoclinic
Preeclampsia is one high blood pressure (hypertension) disorder that can occur during pregnancy. Other disorders can happen, too: Gestational hypertension is high blood pressure that begins after 20 weeks without problems in the kidneys or other organs. Some women with gestational hypertension may develop preeclampsia.
پره اکلامپسی یکی از اختلالات فشار خون بالا (فشار خون بالا) است که می تواند در دوران بارداری رخ دهد. اختلالات دیگری نیز ممکن است رخ دهد: فشار خون بارداری فشار خون بالایی است که پس از 20 هفته بدون مشکل در کلیه ها یا سایر اندام ها شروع می شود. برخی از زنان مبتلا به فشار خون بارداری ممکن است دچار پره اکلامپسی شوند.
آمار و شیوع
پره‌اکلامپسی یکی از شایع‌ترین علل مرگ و میر مادران در سراسر جهان است. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی (WHO)، حدود ۵-۸ درصد از زنان باردار دچار پره‌اکلامپسی می‌شوند. این بیماری بیشتر در زنانی که برای اولین بار باردار هستند، زنان مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند فشار خون بالا، دیابت و چاقی، و زنانی که سابقه خانوادگی پره‌اکلامپسی دارند، شایع‌تر است. در باب دیابت بارداری لینک فوق را مطالعه کنید.
علل پره‌اکلامپسی
علت دقیق پره‌اکلامپسی هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما محققان بر این باورند که این بیماری ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی، ایمنولوژیکی و محیطی است. برخی از عوامل خطرساز برای پره‌اکلامپسی عبارتند از:
- سابقه خانوادگی: اگر مادر یا خواهر خانم بارداری سابقه پره‌اکلامپسی داشته باشند، احتمال ابتلا به این بیماری افزایش می‌یابد.
- سن مادر: بارداری در سنین پایین (کمتر از ۱۸ سال) یا بالا (بیش از ۳۵ سال) خطر ابتلا را افزایش می‌دهد.
- چاقی: وزن بالا و شاخص توده بدنی (BMI) بیش از ۳۰، از عوامل خطرساز مهم هستند.
- چندقلوزایی: بارداری دوقلو یا چندقلو خطر پره‌اکلامپسی را افزایش می‌دهد.
- بیماری‌های مزمن: فشار خون بالا، دیابت و بیماری‌های کلیوی قبل از بارداری، از عوامل خطرساز هستند.
- فاصله بین بارداری‌ها: فاصله کمتر از دو سال یا بیش از ۱۰ سال بین دو بارداری می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.
علائم پره‌اکلامپسی
علائم پره‌اکلامپسی ممکن است در ابتدا خفیف باشند، اما به مرور زمان وخیم‌تر می‌شوند. مهم‌ترین علائم این بیماری عبارتند از:
- افزایش فشار خون: فشار خون بالاتر از ۱۴۰/۹۰ میلی‌متر جیوه، یکی از اولین نشانه‌های پره‌اکلامپسی است.
- پروتئینوری: وجود مقادیر زیاد پروتئین در ادرار نشان‌دهنده آسیب به کلیه‌ها است.
- تورم: تورم شدید صورت، دست‌ها و پاها (ادم) می‌تواند نشانه‌ای از پره‌اکلامپسی باشد.
- سردرد شدید: سردردهای مداوم و غیرقابل تحمل می‌توانند نشانه‌ای از مشکلات عصبی باشند.
- تاری دید: مشکلات بینایی مانند تاری دید، نقاط سیاه در میدان دید یا کوری موقت.
- درد شکمی: درد شدید در ناحیه بالای شکم (زیر دنده‌ها) می‌تواند نشانه‌ای از آسیب کبد باشد.
- کاهش میزان ادرار: کاهش میزان ادرار یا عدم ادرار نشانه‌ای از اختلال عملکرد کلیه است.
- تنگی نفس: تنگی نفس و مشکل در تنفس می‌تواند نشانه‌ای از ادم ریه باشد.
در باب عفونت ادراری لینک فوق را بخوانید.
تشخیص پره‌اکلامپسی
تشخیص پره‌اکلامپسی معمولاً در جلسات مراقبت‌های دوران بارداری انجام می‌شود. برای تشخیص این بیماری، پزشک از روش‌های زیر استفاده می‌کند:
- اندازه‌گیری فشار خون: اندازه‌گیری منظم فشار خون در هر جلسه معاینه بارداری ضروری است.
- آزمایش ادرار: بررسی وجود پروتئین در ادرار با استفاده از آزمایش‌های مختلف.
- آزمایش خون: بررسی عملکرد کلیه و کبد، سطح پلاکت‌ها و سایر شاخص‌های خونی.
- سونوگرافی: بررسی رشد جنین و جریان خون در رحم.
- بررسی علائم بالینی: معاینه علائمی مانند تورم، سردرد و درد شکمی.
عوارض پره‌اکلامپسی
پره‌اکلامپسی اگر درمان نشود، می‌تواند عوارض جدی برای مادر و جنین به همراه داشته باشد. برخی از این عوارض عبارتند از:
| برای مادر | اختلال عملکرد کلیه و کبد |
| پارگی جدار رحم | |
| خونریزی داخلی | |
| تشنج (اکلامپسی) | |
| سکته مغزی | |
| مرگ | |
| برای جنین | کاهش رشد جنین (IUGR) |
| زایمان زودرس | |
| مرگ جنین |
درمان پره‌اکلامپسی
درمان پره‌اکلامپسی به شدت بیماری و هفته بارداری بستگی دارد. در موارد خفیف، پزشک ممکن است زن باردار را تحت نظارت منظم قرار دهد و توصیه به استراحت و مصرف داروهای کاهنده فشار خون کند. در موارد شدید، ممکن است نیاز به مداخلات جدی‌تر باشد:
- استراحت و مراقبت‌های ویژه: زنان مبتلا به پره‌اکلامپسی باید در بستر استراحت کنند و تحت نظارت پزشکی قرار گیرند.
- داروهای کاهنده فشار خون: داروهایی مانند لابتاولول و نیفدیپین برای کنترل فشار خون استفاده می‌شوند.
- کورتون: در صورت زایمان زودرس، کورتون برای تسریع در رسیدن ریه جنین تجویز می‌شود.
- زایمان: در موارد شدید و پس از هفته ۳۷ بارداری، زایمان اضطراری ممکن است تنها راه درمان باشد.
زایمان طبیعی یا سزارین؟ کدام بهتر است؟ بیشتر بخوانید.
پیشگیری از پره‌اکلامپسی
اگرچه پره‌اکلامپسی به طور کامل قابل پیشگیری نیست، اما می‌توان با رعایت نکات زیر خطر ابتلا را کاهش داد:
- مراقبت‌های پیش از بارداری: بررسی و درمان بیماری‌های مزمن قبل از بارداری.
- تغذیه سالم: مصرف غذاهای سالم و متعادل، کاهش مصرف نمک و جلوگیری از افزایش وزن بیش از حد.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم تحت نظر پزشک.
- معاینات منظم: حضور در جلسات مراقبت‌های دوران بارداری و انجام آزمایش‌های لازم.
- مصرف مکمل‌های کلسیم و آسپرین: در برخی موارد، پزشک ممکن است تجویز کند.
اطلاعات تماس دکتر سجادی پور
دکتر بیتا سجادی پور
متخصص زنان در تهران و شهریار به فعالیت پزشکی مشغول می باشند و خدمات درمانی به بانوان ارائه می نمایند. برخی از خدمات درمانی که توسط دکتر بیتا سجادی پور متخصص زنان ارائه می شود شامل مشاوره قبل از ازدواج، مراقبت های دوران بارداری، انجام زایمان طبیعی و سزارین، درمان نازایی، درمان اختلالات قاعدگی، مراقبت های دوران یائسگی، درمان بیماری های عفونی زنان، جراحی های زیبایی زنان با استفاده از دستگاه لیزر مونالیزا تاچ، انجام انواع جراحی های زنان مانند میومکتومی، هیسترکتومی، لاپاراسکوپی و غیره می باشد.
0 Comments