بررسی جامع سونوگرافی داپلر در بارداری [دکتر بیتا سجادی پور]

سونوگرافی داپلر در بارداری یکی از روش‌های پیشرفته تصویربرداری است که در دوران بارداری برای بررسی جریان خون در عروق مادر و جنین به کار می‌رود. این روش به پزشکان کمک می‌کند تا مشکلات احتمالی در گردش خون، رشد جنین و سلامت جفت را تشخیص دهند. برخلاف سونوگرافی معمولی که تصاویر ثابتی از اندام‌ها ارائه می‌دهد، سونوگرافی داپلر اطلاعاتی درباره حرکت خون در رگ‌ها و میزان جریان آن فراهم می‌کند. این آزمایش در شرایط خاصی از بارداری، به‌ویژه در مواردی که پزشک احتمال وجود مشکلاتی مانند محدودیت رشد داخل رحمی (IUGR) یا پره‌اکلامپسی را مطرح کند، انجام می‌شود.

انواع سونوگرافی داپلر

سونوگرافی داپلر در بارداری انواع مختلفی دارد که بسته به نیاز پزشکی و شرایط مادر و جنین مورد استفاده قرار می‌گیرند:

• داپلر موج پیوسته: این نوع داپلر برای اندازه‌گیری سرعت بالای جریان خون استفاده می‌شود و در مواردی که نیاز به بررسی عروق اصلی باشد، مفید است.
• داپلر طیفی (پالس‌دار): این روش سرعت جریان خون را در ناحیه خاصی از عروق اندازه‌گیری می‌کند و امکان مشاهده تغییرات جریان خون در طول زمان را فراهم می‌آورد.
• داپلر رنگی: در این روش، جریان خون با استفاده از رنگ‌های مختلف روی تصویر سونوگرافی نمایش داده می‌شود تا پزشک بتواند جهت و شدت جریان خون را ارزیابی کند.
• داپلر قدرتی: این روش حساس‌تر از داپلر رنگی است و برای بررسی جریان خون در عروق کوچک و ضعیف‌تر مانند عروق جفت و بند ناف استفاده می‌شود.

کاربردهای سونوگرافی داپلر در بارداری

سونوگرافی داپلر کاربردهای زیادی در بارداری دارد و به پزشکان کمک می‌کند تا سلامت جنین و مادر را بررسی کنند. برخی از مهم‌ترین کاربردهای این روش عبارت‌اند از:

• بررسی سلامت جفت و بند ناف: این روش برای بررسی عملکرد جفت و میزان اکسیژن و مواد مغذی منتقل‌شده به جنین استفاده می‌شود.
• تشخیص محدودیت رشد داخل رحمی (IUGR): در مواردی که جنین به درستی رشد نمی‌کند، سونوگرافی داپلر می‌تواند مشکلات مربوط به گردش خون را نشان دهد.
• تشخیص پره‌اکلامپسی: یکی از مهم‌ترین کاربردهای داپلر در بارداری، ارزیابی خطر پره‌اکلامپسی و بررسی فشار خون بالا در مادر است.
• بررسی جریان خون در مغز جنین: در برخی موارد، این سونوگرافی برای بررسی عروق مغزی جنین به منظور شناسایی مشکلاتی مانند کم‌خونی جنینی به کار می‌رود.
• ارزیابی بارداری‌های دوقلویی: در بارداری‌های چندقلویی، سونوگرافی داپلر برای بررسی جریان خون بین جنین‌ها و شناسایی مشکلاتی مانند سندرم انتقال خون بین دوقلوها (TTTS) استفاده می‌شود.

نحوه انجام سونوگرافی داپلر

سونوگرافی داپلر مشابه سونوگرافی معمولی انجام می‌شود، اما تنظیمات دستگاه برای نمایش جریان خون تغییر می‌کند. مراحل انجام این آزمایش شامل موارد زیر است:

• آمادگی مادر: معمولاً نیازی به آمادگی خاصی نیست، اما پزشک ممکن است توصیه‌هایی درباره تغذیه یا مصرف مایعات ارائه دهد.
• استفاده از ژل مخصوص: پزشک ژل شفافی را روی شکم مادر می‌زند تا امواج صوتی بهتر منتقل شوند.
• استفاده از مبدل سونوگرافی: پروب سونوگرافی روی شکم قرار داده شده و تصاویر جریان خون روی مانیتور نمایش داده می‌شود.
• تحلیل نتایج: پزشک میزان جریان خون، جهت حرکت آن و هرگونه ناهنجاری را بررسی می‌کند.

به گزارش mayoclinic

A technician trained in ultrasound imaging, called a sonographer, performs the Doppler ultrasound. The sonographer presses a small hand-held device against the skin over the area of your body being examined. The device moves from one area to another as necessary.

یک تکنسین آموزش دیده در تصویربرداری اولتراسوند، به نام سونوگرافیست، سونوگرافی داپلر را انجام می دهد. سونوگرافی یک دستگاه کوچک دستی را روی پوست ناحیه ای از بدن که تحت معاینه قرار می گیرد فشار می دهد. دستگاه در صورت لزوم از یک منطقه به منطقه دیگر حرکت می کند.

مزایا و معایب سونوگرافی داپلر

مزایا:

• روشی غیرتهاجمی و بدون درد است.
• به تشخیص زودهنگام مشکلات رشد جنین کمک می‌کند.
• امکان ارزیابی سلامت جفت و بند ناف را فراهم می‌کند.
• در تشخیص اختلالات مادرزادی قلبی و عروقی مفید است.

معایب:

• ممکن است نتایج تحت تأثیر عواملی مانند موقعیت جنین یا شرایط جسمی مادر قرار بگیرد.
• در برخی موارد نیاز به تکرار آزمایش برای تأیید نتایج وجود دارد.
• اگر توسط پزشک ماهر انجام نشود، احتمال تفسیر نادرست وجود دارد.

نتیجه‌گیری

سونوگرافی داپلر یکی از ابزارهای مهم برای بررسی سلامت مادر و جنین در دوران بارداری است. این روش اطلاعات ارزشمندی درباره جریان خون در عروق جنینی و جفت ارائه می‌دهد و می‌تواند به شناسایی مشکلاتی مانند پره‌اکلامپسی، محدودیت رشد داخل رحمی و سایر اختلالات کمک کند. انجام این سونوگرافی تحت نظر پزشک متخصص و در شرایط مناسب می‌تواند به مدیریت بهتر بارداری و پیشگیری از عوارض احتمالی کمک کند. دکتر بیتا سجادی پور بهترین متخصص زنان در غرب تهران مفتخر به راهنمایی شما در این باب می باشد.

اطلاعات تماس دکتر سجادی پور