علل و علائم کیست تخمدان

اغلب خانم ها در زندگی خود حداقل یکبار کیست تخمدان را تجربه می کنند و در اغلب موارد وجود آن ها خطرناک و آزاردهنده نیست. اما کیست تخمدان چیست؟ علل و علائم کیست تخمدان چه مواردی هستند؟ و اینکه آیا کیست تخمدان قابل درمان است یا خیر؟

کیست تخمدان کیسه هایی از مایعات است که می تواند در تخمدان ها رشد کند و اغلب بی خطر هستند. برخی از خانم ها موارد پیشرفته تری را تجربه می کنند که نیاز به معالجه پزشکی دارد. در این نوشته قصد داریم به توضیحاتی مربوط به کیست تخمدان بپردازیم تا بتوانیم به پرسش های شما در این زمینه پاسخ دهیم. با ما همراه باشید.

در ابتدا شما را به تماشای ویدئوی ذیل که شامل “جراحی کیست تخمدان” یکی از روش های درمان توسط دکتر بیتا سجادی پور، بهترین متخصص زنان در غرب تهران می باشد، دعوت می نماییم.

علل ایجاد کیست تخمدان

زنانی که بین سنین بلوغ و یائسگی قرار دارند به احتمال زیاد به کیست تخمدان مبتلا می شوند. انواع مختلفی از کیست ها وجود دارد که خود دارای علل متفاوتی هستند و می توانند در این مدت زندگی روی تخمدان ها شکل گیرند.

شایع ترین آن کیست عملکردی است. تخمدان ها ساختارهایی به نام فولیکول ها را رشد می دهند که تخم های نابالغ در آن ها شکل می گیرد. اگر فولیکول تخم را باز نکرده و آزاد نکند، با مایعات پر می شود و باعث ایجاد کیست خواهد شد. این یک نوع کیست عملکردی شایع است که به کیست فولیکولار (Follicular cyst) نامیده می شود و در صورتی که کیست بعد از آزاد شدن تخمک تشکیل شود، به آن کیست لوتئوم کورپوس (Corpus luteum cyst) می گویند.

همچنین سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) زمانی اتفاق می افتد که بدن خانم ها هورمون کافی برای آزاد کردن تخمک ایجاد نمی کند و باعث ایجاد کیست فولیکول می شود. PCOS تولید طبیعی هورمون ها را مختل می کند، که گاهی باعث بروز مشکلات متعددی خواهد شد.

کیست های دیگر نیز از بافت و سلول های بدن ایجاد می شوند. برخی از موراد با بافت تخمدان پر از مایع آبکی یا یک ماده مخاطی ایجاد می شوند که به آن کیست سیستادنوما ( Cystadenoma cyst) گفته می شود.

همچنین کیست مویی یا کیست درموئید (Dermoid cyst) کیست تخمدانی است که ممکن است مو، پوست یا دندان داشته باشد. این اضافات غیرمعمول توسط سلول هایی تولید می شود که تخم های انسانی تولید می کنند.

آندومتریوما نیز کیست هایی هستند که در اثر سلول های آندومتر رحم در خارج از رحم در حال رشد است و به تخمدان وصل می شود تا امکان رشد خود را فراهم کند.

بعضی اوقات کیست ها می توانند در اثر عوامل خارجی ایجاد شوند. به عنوان مثال، داروهای باروری ممکن است باعث ایجاد کیست های متعدد و بزرگ روی تخمدان ها شوند.

علائم تشخیص کیست تخمدان

بسیاری از زنان مبتلا به کیست تخمدان علائمی را تجربه نمی کنند، این امر به ویژه در مورد کیست های عملکردی صادق است. به صورت کلی علائم کیست تخمدان معمولاً زمانی اتفاق می افتد که اشتباهی در کیست رخ دهد. به عنوان مثال کیست ممکن است بیش از حد بزرگ شود، دچار خونریزی شود، آسیب ببیند و یا اینکه لوله فالوپی پیچ خورده و در جریان خون تخمدان دخالت کند. برخی از علائم همچنین در هنگام برآمدگی کیست در هنگام مقاربت ایجاد می شود.

در خصوص پلاسماتراپی واژن و کاربردهای آن بیشتر بدانید.

علائم احتمالی می تواند شامل موارد ذیل باشد؛

• احساس پر شدن لگن؛ زیرا کیست با فشار بر مثانه باعث حساسیت لگن یا درد در سمت راست یا سمت

چپ شکم تحتانی می شود.

درد در ناحیه پشت و پایین پاها

درد هنگام دفع و رابطه جنسی

حساسیت سینه ها

تغییرات در چرخه قاعدگی، مانند لکه بینی یا خونریزی در مواقعی غیر از زمان انتظار

اختلال در تخلیه مثانه

افزایش وزن

دوره های نامنظم قاعدگی

یبوست یا درد هنگام حرکات روده در صورت وجود کیست بزرگ

حالت تهوع و استفراغ برای شرایط شدید

اگر علائم زیر حداقل برای دو هفته ادامه داشته باشد؛

• هنگام غذا خوردن سریع سریعاً معده پر می شود
• اشتهای خود را از دست می دهید
• کاهش وزن بدون تلاش

آگاهی از علائم کیست تخمدان بسیار حائز اهمیت است زیرا برخی از علائم نشانه نیاز به مراقبت فوری پزشکی است. اگر دچار درد ناگهانی و شدید شکمی یا لگن، حالت تهوع یا استفراغ و یا تب شدید، سریعاً به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید زیرا این علائم ممکن است نشانه ای از یک مشکل جدی تر باشد.

تشخیص و درمان کیست تخمدان

بیشتر کیست ها به خودی خود و بدون نیاز به درمان در طی هشت تا 12 هفته از بین می روند. با این حال، کیست هایی که از 5 سانتی متر بزرگتر می شوند، در معرض خطر بیشتری برای پیچ خوردن در اطراف لوله فالوپی خواهند بود. این پیچ خوردگی یک موقعیت اورژانسی برای خانم ها می باشد که با شروع ناگهانی دردهای شکمی، اغلب همراه با حالت تهوع و احتمالاً استفراغ و تب درجه پایین همراه هستند.

در خصوص درمان تخمدان پلی کیستیک و تبلی تخمدان برای بارداری بیشتر بدانید.

نظارت اولیه برای یافتن کیست تخمدان قبل از بروز مشکل امری بسیارحائز اهمیت است و توصیه می شود همه خانم ها مرتباً به متخصص زنان مراجعه کنند. کیست تخمدان یا هرگونه تغییر دیگر در تخمدان های شما با معاینات معمول لگن قابل تشخیص خواهد بود. این مهم است که به بدن خود توجه داشته باشیم و هرگونه تغییر در چرخه ماهانه خود را به پزشک گزارش دهیم.

پزشکان غالباً با استفاده از سونوگرافی کیست را بررسی می کنند، اما به منظور تشخیص نوع و چگونگی روش درمانی کیست ها، ممکن است از سایر دستگاه های تصویربرداری مانند سی تی اسکن یا MRI نیز استفاده شود. همچنین گاهی اوقات آزمایش خون نیز ممکن است برای جستجوی تغییر در سطح هورمون، علائم بارداری و سرطان احتمالی انجام شود. پس از تشخیص و تایید کیست ها، ممکن است طی عمل جراحی کیست بزرگتر یا سرطانی برداشته شود. در مورادی هم که خانم ها در نزدیکی یائسگی باشند، عمل جراحی برای خارج کردن کیست از راه حل های درمان خواهد بود.

برخی از خانم ها مستعد ابتلا به کیست هستند. در این موارد، پزشک متخصص معمولاً برای جلوگیری از ابتلا به انواع خاصی از کیست های عملکردی که پس از تخمک گذاری اتفاق می افتند، داروهایی را که حاوی استروژن است تجویز می کند.

اغلب خانم ها نگران این مورد هستند که کیست ممکن است بر باروری آن ها تأثیر بگذارد. به طور کلی، باروری تحت تأثیر کیست های عملکردی قرار نمی گیرد. با این حال، اگر کیست بسیار بزرگ شود و نیاز به برداشتن با روش جراحی داشته باشد، این احتمال وجود دارد که بافت تخمدان به خطر بیفتد یا تخمدان به طور کامل برداشته شود. تا زمانی که تخمدان دست نخورده باشد و به درستی کار کند، خانم ها معمولاً قادر به باروری خواهند بود.

در پایان اینکه

بروز علائم گفته شده در فوق را جدی بگیرید و معاینات مرتب و دوره ای نزد متخصص زنان را فراموش نکنید. زیرا همانطور که گفته برخی زنان که دارای کیست تخمدان هستند، دارای هیچگونه علائم و نشانه هایی نمی باشند. درست است که اغلب کیست ها بی خطر می باشند، اما در مورادی نیز ممکن است وجود کیست های سرطانی منجر به بروز سرطان تخمدان شود.