پوکی استخوان و یائسگی

پوکی استخوان یکی از بیماری های شایع است که بر اثر یائسگی، افزایش سن و دلایل دیگر رخ می دهد. پوکی استخوان اغلب در زنان بالای 50 سال دیده می شود. در واقع پوکی استخوان عارضه ای است  که موجب شکستگی استخوان ها وضعیف شدن آنها می شود. و اغلب شکستگی ها براثر فشارهای کوچک حتی مانند سرفه وضربه های کوچک اتفاق می افتند.  بیشتر این شکستگی ها  در ناحیه ستون مهره، لگن و مفصل ران رخ می دهند. ما در این مقاله قصد داریم در خصوص پوکی استخوان و تاثیر یائسگی بر پوکی استخوان صحبت کنیم. پس به شما پیشنهاد میکنم که  در ادامه با ما همراه باشید.

پوکی استخوان چیست؟

پوکی استخوان یا استئوپروز(Osteoporosis) به معنی کم شدن تراکم استخوان و شکننده شدن استخوان است.در واقع به کم شدن استحکام و قدرت استخوان ها براثرعوامل مختلف پوکی استخوان می گویند. پوکی استخوان منجر به ضعیف شدن استخوان ها و از بین رفتن استحکام در استخوان ها می شود که در نتیجه موجب  شکستگی های متعدد می گردد. پوکی استخوان دارای علائم و نشانه خاصی نیست وفرد مبتلا به پوکی استخوان تنها در زمان شکستگی و مراجعه به پزشک متوجه بیماری خود می شود.
به طور دقیق تر استخوان های ما به طور نرمال عمل جذب و باز جذب انجام می دهند. یعنی استخوان  به طور مداوم دچار بازجذب شده و مجددا ساخته می شود. هنگامی که عمل بازجذب استخوان بنا بر دلایل مختلف مانند مصرف برخی از دارو ها، افزایش سن، یائسگی و دلایل دیگر افزایش پیدا می کند و در نتیجه باعث کم شدن قدرت و استحکام استخوان می شود، و پوکی استخوان به وجود می آید.
لازم است بدانید که پوکی استخوان منجر به درد های اسکلتی نمی شود. همانطور که گفته شد پوکی استخوان هیچگونه علامت و نشانه ای ندارد. اگر که دچار این دسته از درد های اسکلتی و استخوانی می شوید علت آن می تواند مربوط به مشکل و بیماری دیگری باشد که حتما باید به متخصص زنان خوب مراجعه کنید.
تشخیص پوکی استخوان با استفاده از روش دانسیتومتری یا همان ازمایش تراکم استخوان انجام می شود. که انجام این ازمایش به زنان بالای 50 سال و زنانی که دچار یائسگی شده اند توصیه می شود.

رابطه پوکی استخوان و یائسگی

به طور کلی یکی از دلایل شایع در ایجاد پوکی استخوان در زنان، یائسگی و یائسگی زودرس است. حدود یک درصد از زنان به یائسگی زودرس دچار می شوند. که یائسگی زودرس باعث کم شدن ترشح  هورمون استروژن در آنها می شود. و اگر این مشکل برطرف نشود  پایین بودن میزان استروژن می تواند موجب به وجود آمدن پوکی استخوان زودرس و ضعیف شدن استخوان ها شود.
زیرا که در هنگام یائسگی، کاهش ترشح استروژن توسط تخمدان ها موجب از دست رفتن  مواد ومعدنی و کلسیم ازاستخوان ها می شود و این مسئله باعث افزایش خطر استئوپروز یا همان پوکی استخوان می شود.
در زنانی به دلیل یائسگی زودرس دچار پوکی استخوان می شوند مصرف ویتامین D توصیه می شود، با دریافت ویتامین D واصلاح کمبود کلسیم می توان از پیشرفت پوکی استخوان جلوگیری نمود.

عوامل زمینه ساز در پوکی استخوان

تنها یائسگی نیست که بر ایجاد پوکی استخوان تاثیر دارد. برخی موارد دیگر نیزدر به وجودآمدن پوکی استخوان نقش بسزایی دارند:

• عوامل تغذیه ای ممکن است به علت تغذیه نا مناسب نیز دچار پوکی استخوان شوید. تغذیه شما در دوران کودکی نیز تاثیر بسیاری در ایجاد شدن پوکی استخوان دارد یا ممکن است به علت رژیم های غذایی نا درست  یا کمبود کلسیم و پروتئین، شما را در خطر ابتلا به این بیماری قرار دهد.افزایش سن یکی از دلایل اصلی پوکی استخوان است و هرچه سن افزایش پیدا می کند افراد بیشتر در خطر مبتلا شدن به پوکی استخوان هستند  که در خانوم های بالای 50 سال و اقایان بالای 70 سال شایع است.
•  مصرف برخی از دارو ها و استروئید ها، مصرف برخی از دارو ها مثل کورتون و داروهای کورتیکواستروئید برای مدت طولانی در روند بازجذب استخوان تداخل ایجاد می کند ، در نتیجه باعث به وجود آمدن پوکی استخوان می شود.
•  دلایل ارثی، عوامل ژنتیکی و ارثی نیز شما را در خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار می دهد و اگر فردی در خانواده شما دارای پوکی استخوان باشد ممکن است شما را نیز در معرض خطر قرار دهد.
• مشکلات هورمونی، کم و زیاد بودن هورمون ها در بدن نیز می تواند علت پوکی استخوان باشد. برای مثال کمبود ترشح  هورمون های جنسی مانند هورمون استروژن در خانوم ها به دلیل یائسگی و تستتوترون در اقایان به دلیل افزایش سن و سرطان پرستات موجب تحلیل استخوان ها و پوکی استخوان می شود و یا اینکه مقادیر زیاد هورمون های تیروئید باعث تحلیل رفتن استخوان ها می شوند.
• بیماری های دیگر، خطر ابتلا به پوکی استخوان در کسانی که دارای بیماری های خاص هستند بیشتر است. بیماری هایی مانند روماتیسم، سرطان، پرکاری غده پاراتیروئید، بیماری های کلیه و کبد نیز از بیماری های زمینه ساز در پوکی استخوان هستند.
• جنسیت، زنان بیشتر از مردان به پوکی استخوان مبتلا می شوند. و ابتلا به پوکی استخوان در زنان شایع تر است.

پیشگیری از پوکی استخوان

با انجام برخی کارها می توان از پیشرفت و به وجود آمدن پوکی استخوان یا استئوپروز جلوگیری کرد و داروهایی برای پیشگیری از پوکی استخوان توسط پزشک توصیه می شود. این داروها صرفا از کاهش توده استخوانی جلوگیری کرده و اغلب باعث تحریک استخوان سازی می شوند.

انجام برخی کارها نیز می تواند از ایجاد پوکی استخوان جلوگیری کند که شامل موارد زیر است:

• مصرف لبنیات
• مصرف ماهی قزل آلا
• مصرف منابع غذایی حاوی کلسیم
• پرهیز از مصرف سیگار و الکل
• ورزش منظم
• قرار گرفتن در معرض نور خوشید

نتیجه

شما با خواندن مقاله بالا می توانید ازعلل، علائم  و روش های پیشگیری از پوکی استخوان اطلاعات کسب کنید. و اگر شما دارای سن بالای 50 سال هستید و دچار یائسگی زودرس شده اید به شما توصیه می کنم که حتما به بهترین متخصص زنان مراجعه کرده و با انجام ازمایش تراکم استخوان از بیماری خود مطلع شوید و بتوانید قبل از پیشرفت و آسیب های جدی  بیماری پوکی استخوان جلوگیری کنید.

راه های ارتباطی دکتر بیتا سجادی پور

آدرس مطب: تهران، تهرانسر، بلوار اصلی، نبش بلوار لاله، کوچه شهید واحدی، مجتمع مهر، واحد یک

شماره تماس: 09015199844 و 09334007584