درمان ناباروری در خانم ها

ناباروری، اختلالاتی است که از هر شش خانم، یک نفر به آن مبتلا می شود. ناباروری زمانی تشخیص داده می شود که زوجین علی رغم یک سال رابطه جنسی محافظت نشده، قادر به بارداری نشده اند. ناباروری می تواند از طرف زن و یا مرد باشد.

ما در این مقاله سعی داریم به بررسی ناباروری در خانم ها و روش های درمانی بپردازیم.

علائم و نشانه های ناباروری در زنان

مشکل در بارداری، شایع ترین و بارزترین نشانه ناباروری است. علل مختلف ناباروری می توانند منجر به بروز علائم مختلفی شوند. هر یک از مشکلات زیر می توانند باعث ناباروری شوند:

• تخمک گذاری نامنظم. زمانی که سیکل قاعدگی هر ماه تکرار نشود، نظم تخمک گذاری نیز برهم خواهد خورد. از جمله علل موثر در بروز این علت می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• استرس های بدنی مانند پایین بودن وزن بدن، چاقی و اضافه وزن، کاهش وزن سریع، تمرینات بدنی شدید
• اختلالات هورمونی مانند مشکلات تیروئید، غدد فوق کلیه و سندرم تخمدان پلی کیستیک

اختلالات هورمونی می توانند مانع آزاد شدن تخمک از تخمدان ها شوند و با علائمی از قبیل کاهش و یا افزایش وزن ناگهانی، خستگی، ریزش مو و آکنه همراه خواهند بود.

در خصوص عوارض زایمان سزارین بیشتر بدانید.

• اسکار در لوله های فالوپ، که با متوقف کردن روند آزاد شدن تخمک به رحم، مانع بارداری می شود. آسیب لوله های فالوپ می تواند به دلایل زیر باشد:
• سابقه جراحی
• آندومتریوز
• بیماری التهابی لگن. عفونت باکتریایی در لگن
• پولیپ و فیبروم رحم

تشخیص ناباروری در زنان

جهت تشخیص ناباروری، متخصص زنان به بررسی سوابق پزشکی و عواملی می پردازد که در بروز ناباروری دخیل هستند. هر گونه تغییر هورمونی از راه های زیر قابل تشخیص می باشد:

• سنجش دمای بدن، هر روز صبح. معمولا بعد از تخمک گذاری دمای بدن مقداری بالا می رود.
• بررسی ترشحات واژنی. تغییر در ظاهر و غلظت ترشحات واژن می تواند نشانه ای باشد از تخمک گذاری.

پزشک هم چنین به بررسی و معاینه واژن و ارگان های لگنی نیز خواهد پرداخت.

در صورت لزوم، آزمایش خون و به منظور:

• تائید تخمک گذاری طبیعی
• بررسی عملکرد تخمدان ها در آزاد کردن تخمک
• بررسی عملکرد غده تیروئید، هیپوفیز و فوق کلیه

از سوی پزشک تجویز خواهد شد.

حتما بخوانید: کربوکسی تراپی برای از بین بردن ترک های شکم بعد از بارداری

سایر تست ها به تعیین علت ناباروری کمک می کنند. از جمله:

• عکس رنگی از رحم. در این تست که نوعی اشعه ایکس است، ماده رنگی به رحم بیمار تزریق می شود تا مشکلانی از قبیل پولیپ و فیبروم در رحم مشخص شود. این تست هم چنین هر گونه انسداد جزئی و یا کامل لوله های فالوپ را نیز نشان می دهد.
• اولتراسوند. این تست، جزئیاتی در خصوص شکل و اندازه رحم را نشان می دهد. اولتراسوند هم چنین اندازه و فرم تخمدان و یا وجود کیست را نیز مشخص خواهد کرد.
• هیستروسکوپی و لاپاراسکوپی. روش های جراحی که توسط متخصص زنان انجام می شوند و پزشک قادر به بررسی ارگان های لگنی خواهد بود.

در طول هیستروسکوپی، پزشک به بررسی داخل رحم می پردازد. امکان انجام بیوپسی در طول این تست نیز وجود دارد. در برخی موارد، پزشک می تواند نسبت به برداشت پولیپ و فیبروم اقدام کند.

لاپاراسکوپی، امکان مشاهده قسمت های خارجی رحم و تخمدان ها را فراهم می کند. گاهی، امکان برداشت کیست و بافت اسکار در طول این روش نیز وجود دارد.

مدت زمان بررسی باروری ممکن است چند ماه طول بکشد. برخی تست ها باید در زمان مشخصی از سیکل قاعدگی انجام شوند.

با ادامه رابطه جنسی محافظت نشده، برخی زوجین نابارور شانس بارداری را بدون دنبال کردن اقدامات درمانی خواهند داشت.

پیشگیری از ناباروری

با رعایت موارد زیر، می توان تا حدی از بروز ناباروری پیشگیری کرد:

• ورزش کردن در حد متعادل. در صورت نامنظم بودن سیکل قاعدگی، انجام تمرینات سخت و فشرده توصیه نمی شود.
• داشتن رژیم غذایی سالم و متعادل
• عدم استعمال سیگار و دخانیات
• محدود کردن مصرف کافئین
• بررسی داروهای مصرفی توسط پزشک

برخی روش های درمانی سرطان می توانند منجر به بروز ناباروری شوند. برخی تکنیک ها این امکان را فراهم کرده اند که مادر بعد از به دنیا آوردن کودک، تحت شیمی درمانی و یا رادیوتراپی قرار بگیرد.

بیشتر بدانید: بهترین جراح زیبایی زنان در تهران چه ویژگی هایی دارد؟

درمان ناباروری

درمان ناباروری با توجه به نتایج تخمک گذاری در نظر گرفته می شود. در برخی موارد، ناباروری با مصرف داروهای هورمونی درمان خواهد شد. البته ناگفته نماند که تمامی این داروها عوارض جانبی را به همراه دارند و می توانند باعث چند قلوزایی شوند. برخی از این داروها عبارتند از:

• کلومیفن. این دارو، با تحریک تخمک گذاری باعث آزاد شدن یک یا چند تخمک از تخمدان خواهد شد. این دارو تنها زمانی جواب می دهد که مشکلات تخمک گذاری، علت ناباروری باشد.
• LH و FSH. داروهای هورمونی تزریقی که باعث تحریک آزاد شدن تخمک از تخمدان ها می شوند.

روش های جراحی

بعد از درمان ناباروری با مصرف دارو، در صورتی که لوله های فالوپ سالم باشند، تخمک ها به طور طبیعی از تخمدان آزاد و به سمت رحم حرکت می کنند. در برخی موارد، نیاز به اقدامات جراحی خواهد بود. از جمله:

• لقاح داخل رحم (IUI)

در این روش، اسپرم با استفاده از کاتتر و یا سرنگ، مستقیما داخل رحم کاشته می شود.

• لقاح خارج رحم (IVF)

در این روش، تخمک هایی که تحریک شده اند، به روش جراحی جمع آوری و بعد از لقاح با اسپرم در محیط آزمایشگاهی و ایجاد رویان، داخل رحم کاشته خواهند شد.

IVF، تضمینی برای بارداری نیست. به عبارتی، گاهی چندین رویان داخل رحم کاشته می شود، به همین خاطر احتمال چند قلوزایی در این روش درمانی بیشتر است.

قبل از IVF، نیاز به درمان هورمونی می باشد.

زوجینی که بعد از یک سال رابطه جنسی محافظت نشده، باردار نشده اند، حتما باید جهت درمان به پزشک مراجعه کنند.

خانم های بالای سی و پنج سال، بعد از شش ماه عدم موفقیت در بارداری، باید نسبت به درمان اقدام کنند.

افرادی که تحت درمان ناباروری قرار می گیرند، حتما باید هر گونه درد لگنی و یا تورم در ناحیه شکم را به پزشک اطلاع دهند.

دکتر بیتا سجادی پور جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی در تهران و شهریار از میزان تجربه و مهارت کافی در این زمینه و سایر مشکلات زنان برخوردار هستند.

آدرس مطب تهران: تهرانسر، بلوار اصلی، نبش بلوار لاله، بالای بانک سپه، مجتمع مهر، واحد اول 

شماره تماس مطب تهران: 09015199844 و 09334007584